سرآشیبی تکرار یا تست مخاطب

نادر سلیمانی، هادی کاظمی و ... شقایق دهقان در نمایی از مجموعه تلویزیونی « باغ مظفر » به کارگردانی مهران مدیری

با گذشت حدود 20 قسمت از پخش مجموعه تلویزیونی «باغ مظفر» زمان نقد و ارزیابی این مجموعه و بررسی نقاط ضعف و قوت آن فرا رسیده است.

باغ مظفر در حال حاضر تنها سریال تلویزیونی طنز است که به کارگردانی مهران مدیری هر شب ساعت 19:45 دقیقه از شبکه سوم سیما پخش می شود.
اما برخی از کارشناسان باتوجه به سابقه مهران مدیری در ساخت سریال های طنز نظرات گوناگونی راجع به باغ مظفر دارند، مثلابرخی معتقدند او به سراشیبی تکرار افتاده و باغ مظفر ترکیبی از برنامه های طنز او از ابتدا تا امروز است و برخی نیز بر این اعتقادند که گردش و تغییر شخصیت های مجموعه در خلال پخش از جمله نقاط و موارد بحث برانگیز در مجموعه های مهران مدیری است.
منوچهر اکبرلو منتقد سینمایی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس درباره مجموعه باغ مظفر می‌گوید: مهران مدیری بر روحیات طبقه متوسط جامعه ایرانی اشراف دارد. این شناخت به او کمک می کند تا بتواند تشخیص بدهد که ضعف های آداب اجتماعی این طبقه اجتماعی کجاست تا بتواند با استفاده از هجو یک اثر کمیک خلق کند. او برخلاف طنزکاران دیگر تلویزیون که چند دهه از جامعه امروزی عقب هستند یا کسانی که می کوشند طنزهایی از جنس آثار روشنفکرانه ارائه دهند یا فقط از آثار غیرایرانی تقلید کنند، نشان دادن ضعفها را بر اساس ویژگی های طبقه متوسط جامعه کنونی ارائه می دهد.
وی در ادامه افزود: این کارباعث می شود مخاطب تصویر هجوآمیزی از رفتار و ضعفها و آداب ناهنجار خود را در آیینه کارهای مدیری ببیند و طبیعی است که به آن خواهد خندید و به قبح آن کار پی خواهد برد.
این منتقد سینما درباره استفاده مدیری از زمان در ثبات شخصیت های مجموعه اش اعتقاد دارد: استقبال از آثار مهران مدیری معمولا پس از گذشت چند هفته آغاز می شود که مخاطب تیپها و نوع عکس‌العمل های قابل پیش بینی هرکدام را شناخته است و از شنیدن و دیدن و تکرار آنها می خندد.مدیری از یک تکنیک معمولا موفق در کارهای کمدی استفاده می کند و در طول زمان مخاطب را به سمتی سوق می دهد که در مجموعه تیپ هایی را ببیند که عادتها، عکس العملها و تکیه کلام های ثابتی را در موقعیت های مشابه از خود بروز می دهند. این روش بسیار جواب داده است و مدیری در تمام کارهای موفق خود از این تکنیک بهره می برد.
وی ادامه داد: مهران مدیری درکارهایش مضمون را با تکنیک ترکیب می کند این دو با یکدیگر همجوش شده و در نهایت جواب می دهند و طولانی بودن زمان پخش آثار این کارگردان مخاطب را به مرور به تماشای برنامه های خود عادت می دهد و در نهایت در نقطه اوج برنامه اش را قطع می کند. این اقدام اثر را در ذهن مخاطب ماندگار می کند و مانند تشنه ای دوباره منتظر دیدن برنامه این کارگردان می ماند.
اکبرلو درباره تأثیر ساعت پخش باغ مظفر و ارتباط با آن با جذب مخاطب گفت: سریال باغ مظفر درهر ساعت پخش شود به خاطر جذابیتی که دارد مخاطبان خودرا از دست نمی دهد و زمان پخش به هیچ وجه بر موفقیت اثر تأثیر نمی گذارد.
وی درباره متن مجموعه باغ مظفر گفت: مهران مدیری کارگردانی است که دیر تصمیم می گیرد تا آن چیزی را که می خواهد انجام بدهد و تیم کاری اش برنامه ریزی مشخصی ندارند. مخصوصا نویسندگان متن های او به خاطر فرصت کمی که در ساخت دارند فرصت بازپروری ذهنی خود را از دست می دهند و نمی توانند ذهن خود را بارور کرده و سوژه های جدید خلق کنند که این اشکال به خاطر گروهی بودن کار است.
به اعتقاد این منتقد این گوناگونی نویسنده، شخصیتها را در برخی جاها به اختلاط می کشاند مثلا شخصیت اصلی داستان در یک قسمت فردی جسور و بی باک است و در قسمتی دیگر که نویسنده دیگری داشته همان شخصیت به فردی ترسو و بزدل بدل می شود.این عدم انساجم در گروه نویسندگان بزرگترین ضعف مجموعه های مهران مدیری به شمار می آید.

دولکو: مدیری مخاطب خود را تا 20 قسمت اول تست می‌کند
-----------------------------------------------------------------------
شاهرخ دولکو منتقد سینمایی درباره مجموعه های مهران مدیری و مخصوصا مجموعه باغ مظفر در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفت: مهران مدیری مخاطب خود را تا 20 قسمت اول کار تست می کند. او در قسمت های نخست هر داستانی را به خورد مخاطب می دهد تا در نهایت از آنچه که به ذائقه مخاطبانش خوش آمده استفاده کرده و با شاخ و برگ دادن به آن مجموعه اش را به کام بیننده شیرین کند.در حالی که کار نمایشی باید فضای خود را از ابتدا مشخص کند و بر اساس چارچوبی که برای خود تعیین کرده کار را ادامه بدهد.
وی افزود: کار هنری خوب از ابتدا باید مخاطبان خود را جلب کرده و بعد ملکه ذهن شود تا تأثیر هنری خود را بر مخاطب بگذارد.
شاهرخ دولکو در ادامه درباره تأثیر ساعت پخش این مجموعه در جذب مخاطبانش گفت: با استفاده از زمان در جذب مخاطب موافق نیستم و اگر چنین اتفاقی برای یک اثر بیافتد دیگر آن مخاطبان متعلق به کارگردان نیستند و به عادت تعلق پیدا می کنند. به نظر من اگر مخاطبان مجموعه ای با توجه به ساعت پخش آن کم و زیاد شوند آن مجموعه دیگر اثر هنری به شمار نمی رود.

لک پوریان: ساعت نامناسب پخش مخاطبان را کم کرده است
------------------------------------------------------------------------
علی لک پوریان دستیار کارگردان و برنامه ریز مجموعه طنز باغ مظفر نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس گفت: شاید مهران مدیری گردش شخصیت را در مجموعه های قبلی خود داشته است اما در باغ مظفر این اتفاقات کمتر و به شکل نامحسوس تری افتاده است و مخاطب خیلی این تغییرات را احساس نمی کند و این به خاطر توجهی است که مهران مدیری در مراحل پیش تولید نسبت به این اثر داشته و سعی کرده است باغ مظفر مجموعه ای باشد که مخاطب هر شب به دیدن آن راغب باشد و طوری نباشد که یک قسمت از این مجموعه را ببیند و یک شب را نبیند.
وی در ادامه گفت: در مجموعه های قبلی مهران مدیری داستانها اپیزودی بود ولی در باغ مظفر سریال با یک داستان واحد دنبال می شود که در حواشی اتفاقات دیگری هم می افتد. این نکته کار نویسندگان را سخت کرده چرا که ملزم هستند داستانها را با رعایت خط مشی واحد پیگیری کنند.
لک پوریان در ادامه گفت: در باغ مظفر تمام سعی ما در این بود که داستان خوبی داشته باشیم که یک هدف خاص را دنبال می کند و در کنار این مقولات لطمه ای به هیچ یک از ابعاد طنز وارد نشود. وی افزود: برخی، از اصطلاح آب بستن برای چسباندن انگ کم کاری به یک مجموعه استفاده می کنند در صورتی که ما از همان قسمت اول سعی کردیم شگفت زدگی و علاقه به ادامه دیدن را در مخاطب ایجاد کنیم و کل 45 قسمت نیز با همین روال پیش خواهند رفت.
وی در ادامه درباره حضور راوی در مجموعه باغ مظفر و اهمیت حضور این شخصیت با توجه به نقدهایی که بر آن است گفت: راوی کمکی بزرگ برای مجموعه است که از دید من کاملا به جا در باغ مظفر حضور دارد و گره های کور را باز می کند و به بیننده کمک می کند تا اگر نتوانسته است قسمت های قبلی را ببیند با کدهایی که راوی می دهد بداند اتفاق امشب سریال برپایه کدام داستان پیش آمده است.
وی در پایان درباره ساعت پخش مجموعه و تأثیر آن بر تعداد مخاطبان گفت: باغ مظفر در حال حاضر تنها مجموعه طنزی است که در تلویزیون پخش می شود و اکنون به خاطر ساعت پخش نامناسبی که دارد بسیاری از مخاطبان خود را از دست داده است. این مقوله ای است که باتوجه به تأکید بسیار مخاطبان از دست ما خارج است و مدیران شبکه برای ساعت پخش آن تصمیم می گیرند.
تخشید: ساعت پخش تاثیری در بینندگان باغ مظفر نداشته است
-----------------------------------------------------------------------------
محمود رضا تخشید، مدیرگروه فیلم و سریال شبکه سوم سیما نیز درباره ساعت پخش سریال طنز باغ مظفر به خبرنگار فارس گفت: قطعا اگر هر ساعت دیگری برای پخش این مجموعه انتخاب می شد ما باز هم با مخالفت هایی رو به رو بودیم. ما برای پخش این مجموعه دو گزینه داشتیم یکی ساعت 19:45و دیگری ساعت 22:45 که گزینه دوم خیلی دیر بود برای اینکه بسیاری از مخاطبان این مجموعه دانش آموزان و دانشجویان هستند که تا ساعت 23:30 نمی توانند پای این سریال بنشیند و در این صورت اعتراضات به ما چندین برابر حال بود.
وی در ادامه درباره سایر گزینه های پخش گفت: ما پخش این مجموعه را در روز اول ساعت 21 شروع کردیم که به خاطر هم زمان شدن با سریال های سایر شبکه ها به ساعت فعلی تغییر کرد و ساعت 22:20 نیز گزینه دیگر ما بود که همزمان با پخش سریال شبکه اول سیما بود و در نهایت ساعت پخش فعلی برای این مجموعه انتخاب شد.
وی در پایان گفت: در حال حاضرآمار نشان می دهد که رقم تعداد بینندگان این مجموعه با توجه به ساعت پخش آن لطمه نخورده است و سریال مهران مدیری همچون گذشته مخاطبان خود را دارد.